پیش نشست ششم اجلاس بین المللی حقوق بشرشرقی در قالب کرسی علمی، دهم دی ماه 1403 در محل پردیس خواهران دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد


ارسال شده در تاریخ :
پیش نشست ششم اجلاس بین المللی حقوق بشرشرقی در قالب کرسی علمی، دهم دی ماه 1403 در محل پردیس خواهران دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد


پیش نشست ششم همایش بین المللی حقوق بشرشرقی در قالب کرسی علمی « امکان سنجی رویکرد شرقی به زن و خانواده با تمرکز بر نوع کنشگری جوامع شرقی در قبال نظام حقوقی بین المللی مربوط به حوزه زن و خانواده؛ مطالعه موردی 5 کشور آسیایی» در مورخ دهم دیماه 1403 در محل پردیس خواهران دانشگاه امام صادق(ع) با حضور جمعی از اساتید و کارشناسان برگزار شد. در این جلسه دکتر محیا صفاری نیا عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) ارائه دهنده کرسی، و دکتر کامران هاشمی رییس پیشین مرکز حقوق بشر و تنوع فرهنگی جنبش عدم تعهد ناقد بحث، و دکتر محمد حسینی دبیر علمی اجلاس حقوق بشر شرقی دبیری کرسی را بعهده داشتند. بودند. در ادامه دکتر سید احسان رفیعی علوی ریاست محترم دانشگاه باقرالعلوم (ع) به ایراد سخن پرداخت. در پایان جلسه نیز بعضی از اعضای هیئت علمی حاضر به اظهار نظر در خصوص موضوع جلسه پرداختند.

دکتر صفاری نیا ارائه خود را حول پنج محور انجام داد. ایشان درمقدمه یادآوری کرد که وقتی گفته میشود رویکرد شرقی به حقوق بشر از جمله در عرصه حقوق زن و خانواده، به طور طبیعی ممکن است یکی از  دو وجه به ذهن متبادر شود: می خواهیم بگوئیم که رویکرد شرقی در تقابل با رویکرد غربی به حقوق بشر قابل طرح و ظرفیت کاربرد دارد یا می خواهیم هویت مشترکی را در مقوله نوع نگاه و عمل به حقوق انسانی با انتساب به شرق ثابت و در میان گفتمان های جهانی در مورد حقوق بشر معرفی کنیم. طبیعتا از گذر بررسی حاضر معلوم خواهد شد که ما به چه وجهی خواهیم رسید.

وی در فراز دوم بحث خود اعلام داشت که بررسی  حاضر در حوزه حقوق زن و خانواده عمدتا از زاویه قواعد و استانداردهای حقوقی(و نه بحث مبانی و بنیانهای نظری فلسفی) و از یک زاویه خاص و مشخص نگاه و عملکرد پنج دولت واقع در شرق شامل هند، چین، پاکستان، اندونزی و مالزی، بررسی خواهد شد و پرسشهای کلیدی مورد ارزیابی قرار می گیرند از جمله اینکه آیا این دولتها در قبال موازین بین المللی حقوق بشر که عمدتا (درست یا نادرست)منتسب به رویکرد غربی حقوق بشر میشود، نگاه و رویکرد متفاوتی دارند یا خیر؟ وآیا تفاوتها در حدی است که بتوان نتایجی در خور توجهی گرفت؟ بعد از بررسی داده ها، نتایج به طور منطقی به یکی از سه احتمال منتهی میشود که در واقع سمت و سوی امکان سنجی ما را مشحص خواهد کرد:

احتمال اول اینکه  آنچه در جوامع مورد بررسی شرقی ارزیابی کردیم، نشان می دهد که آنها به کلی با رویکردهای رقیب به ویژه نگرش غربی حقوق بشر متفاوت هستند فلذا اطلاق عنوان رویکرد شرقی جدای از رویکرد غربی به آنها صحیح و معتبر است. احتمال دوم اینکه  آنچه در جوامع مورد بررسی شرقی ارزیابی کردیم، نشان می دهد که آنها به کلی با رویکرد غربی حقوق بشر هماهنگ هستند فلذا اطلاق عنوان رویکرد شرقی جدای از رویکرد غربی به آنها درست نیست. و احتمال سوم این که آنچه در جوامع مورد بررسی شرقی ارزیابی کردیم، نشان می دهد که آنها در موارد گسترده ای با رویکردهای دیگر جاری در سطح جهانی در مقوله حقوق انسانی از جمله حقوق زن و خانواده همفکری و شراکت دارند اما در مواردی نیز دیدگاههای خاص خود را داشته و تفاوت ها و ویژگی های مختص خود را دارند، بر این اساس نوعی همراهی با روندهای جهانی در عین حفظ و دفاع از برخی تفاوتها را می توان تائید کرد. ما در بررسی خود روشن خواهیم کرد که آیا به سمت احتمال اول و دوم می توان سوق یافت یا احتمال سوم اثبات میشود.

صفاری نیا در فراز سوم بحث خود توضیحاتی در مورد روش شناسی مطالعه حاضر و شاخصهای ارزیابی نگرش 5 کشور آسیایی مورد مطالعه در موضوعات مختلف مربوط به زن و خانواده و  هم چنین موازین بین المللی ناظر به مباحث زن و خانواده از جمله کنوانسیون منع همه اشکال تبعیض علیه زنان و کنوانسیون حقوق کودک و شرح های تفسیری مراجع نظارتی این اسناد ارائه کرد.

ارائه کننده کرسی علمی در فراز چهارم بحث خود مروری بر نوع کنشگری 5 کشور آسیایی مورد مطالعه در محورهای مختلف انجام داد. نوع کنشگری آنها در قبال کنوانسیون منع تبعیض علیه زنان و زنان و کنوانسیون حقوق کودک، نوع مواجهه با موضوعات بحث برانگیز مربوط به زن و خانواده از جمله سن ازدواج، سقط جنین، نوع نگاه نسبت به مفهوم خانواده و ترکیب آن و برخی گرایشهای جدید مطرح در سطح جهانی، مشارکت سیاسی و امکان حضور زنان در مدیریت های عالی جوامع، وجود یا عدم وجود ابتکارات خاص منطقه ای در حوزه زن و خانواده که 5 کشور مورد مطالعه در آن نقش آفرینی قابل توجه داشته باشند و در قبال ابتکارات جوامع غربی یا سایر مناطق قابل توجه محسوب میشوند از جمله محورهایی بودند که حول هر مورد، داده ها ومستندات جزیی مربوط به هر کشور ارائه شد تا امکان ارزیابی دقیق از مجموعه داده ها فراهم گردد.

صفاری نیا در فراز پایانی بحث خود بر مبنای مورد پژوهی وضعیت 5 کشور انتخاب شده از میان کشورهای آسیایی و شرقی، یافته های بررسی خود  را ارائه کرد و تصریح نمود که از سه امکان مطرح شده در ابتدای جلسه راجع به هویت هستی شناسانه آنچه رویکرد شرقی تصور میشود ( تطابق کامل و همانندی با رویکردغربی یا تضاد و تقابل جدی با رویکرد غربی و یا وضعیت همراهی و اشتراک با روندهای جهانی در عین داشتن برخی ویژگی ها و ملاحظات و دغدغه های خاص ) مشخص گردید که همین احتمال سوم مستندات موید خود را دارد و دو امکان دیگر منتفی است. این عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) برداشت ها در مورد دامنه ویژگی های اختصاصی جوامع شرقی در حوزه زن و خانواده یا سایر زمینه های حقوق بشر را معرفی و از منظر حقوق بین الملل تحلیل کرد و اعلام داشت که می توان این تنوع را کاملا بر مبنای حقوق بین الملل نیز توجیه کرد البته بحثهای فنی ذیربط را باید مسلط بود و قلمرو مربوط به ارزشهای جهانشمول و نسبت آن با ملاحظات اختصاصی فرهنگی را نیز باید دقیق  رعایت کرد. وی افزود: لازم است علاوه بر ابعاد حقوقی، ابعاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اثرگذار بر رویکرد زن و خانواده در کشورهای مختلف از جمله جوامع شرقی را نیز مدنظر نظر قرار داد و در مقابل جریان های جهانی که تلاش دارند سیطره خود را در این عرصه ها تحکیم بخشند، همکاریهای شرقی و منطقه ای را تقویت نمود همانگونه که جوامع شرقی خود باید مبتنی بر ظرفیت های بومی و ملی نسبت به ارتقای ظرفیت های داخلی خود، اصلاح اشکالات و چالشهای داخلی رعایت حقوق زن وخانواده، شکل دهی سازوکارهای ملی و منطقه ای برای تضمین رعایت حقوق زنان و خانواده نیز تحرک بیشتری داشته باشند تا در وضع بی تحرکی آنها الگوهای رقیب، خود بخود با اقبال عمومی مواجه نشوند و در همه این روندها همواره باید بر اساس مستندات و اطلاعات دقیق نه اوهام و تصوراتی که مبنای قابل اتکایی ندارند، از رویکرد های مشترک اعم از اسلامی یا شرقی یا جنبش عدم تعهد در موضوع حقوق بشر به طور عام یا زن و خانواده به طور خاص  تصویر سازی و برنامه ریزی درست و اقدام موثر کرد.

در ادامه این جلسه دکتر کامران هاشمی نظرات خود را در خصوص موضوع ارائه کرد. وی با قدردانی از دارا بودن چارچوب تئوریک مشخص و بررسی مستند  و موردی وضعیت چند کشور در ارائه کرسی حاضر و پرهیز از استناد به گزاره های کلی و انتزاعی و همچنین با استقبال از تاکیداتی که ارائه کننده در خصوص لزوم مشارکت عالمانه و موثر در فرایندهای جهانی به عمل آورد، به برخی از تجربیات خود در سال های فعالیت در مرکز حقوق بشر و تنوع فرهنگی جنبش عدم تعهد و همچنین مطالعات نظری که در حوزه حقوق کودک و حقوق اقلیت ها به زبان انگلیسی انجام داده، اشاره کرد و یادآوری نمود که فرهنگ ما چه از حیث دینی و چه ملی سرشار از ظرفیت های عالی برای ترویج مسائل انسانی در همه حوزه هاست فلذا جا دارد به جای آنکه به بهانه های مختلف از مشارکت جدی جهانی بگریزیم یا انزوا و گوشه نشینی در عرصه بین المللی را پیشه کنیم ، همواره سعی نمائیم در روندهای جهانی حضوری فعال داشته و به دیگران داشته های غنی فکری خود را منتقل سازیم . دنیا نیز امروزه از همین نحوه رفتار استقبال می کند نه دیدگاههایی که دائما در صدد تقابل گرایی و اختلاف افکنی  و تجزیه جامعه بشری به بهانه های گوناگون و توسعه نزاع ها و اختلافات هستند.

وی با ذکر برخی تجربیات که در چارچوب سازمان همکاری اسلامی و مشترک با دولتهای مسلمان داشته ایم ، تاکید نمود که لازم است منظور از شرقی نیز دقیق معلوم شود که وقتی می گوئیم شرقی، مخاطب دقیق بفهمد که منظور استقرار  جغرافیایی در شرق عالم است یا فرهنگ و سنت های شرقی ملاک یا ادیان شرقی اعم از توحیدی یا غیر توحیدی ریشه در شرق، ملاک است.


و قسمت دوم ، دکتر رفیعی علوی سخنانی در خصوص مبانی حقوق بشر در رهیافت شرق فرهنگی اسراد کرد.





isc

پوستر همایش

© کلیه حقوق این وب سایت محفوظ می باشد .
طراحی و پیاده سازی شده توسط : همایش نگار ( ویرایش 10.0.6)